Hazırlık Sürecinden Önce Bilmeniz Gereken Kavramlar

ÜNİVERSİTEYE HAZIRLANIRKEN BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR A) FAKÜLTE: En az 4 yıllık eğitim veren; eğitim alanına veya uzmanlık dallarına ayrılan, klasik anlamda üniversite denen kurumlardır.

B) YÜKSEKOKUL:4 yıllık eğitim veren, üst düzeyde uygulayıcı meslek elemanı yetiştiren yükseköğretim kurumu, akademi.

Giriş Koşulları: İki yolla öğrenci alır bu bölümler.

I – YGS – LYS Sonucuyla: İlgili bölümün puan türünden YGS – LYS’de en az 180 puanı aşan adaylar başvurabilir. Başvuran adaylar arasında puan üstünlüğüne göre seçim yapılarak öğrenci alınır.

II – Özel Yetenek Sınavı sonucuyla: Sanat ve sporla ilgili bölümlere YGS’den 180’i geçen adaylar başvurup, her alanın kendine özgü yetenek sınavına girerek bu bölümlere girmeye çalışır. Bu bölümler hakkında daha ayrıntılı bilgiye ÖSYM kılavuzundan ulaşılabilir.

C) MESLEK YÜKSEKOKULU: 2 senelik eğitim veren (ön lisans eğitimi), orta öğretimdeki mesleklerin devamı niteliğinde, genellikle tekniker unvanıyla mezun verir.

Giriş Koşulları: Meslek Yüksekokulları iki yolla öğrenci alır.

I – Sınavsız Geçiş: Mesleki veya teknik eğitim veren ortaöğretim kurumlarından mezun olan öğrencilerin alanlarının devamı niteliğindeki bölümlere sınav puanına ( YGS) gerek duymadan, ORTA ÖĞRETİM BAŞARI PUANI ile başvurdukları geçiş türüdür. ÖSYM tercih kılavuzunda tablo 3A’da bulunan bölümler. Bu bölümler hakkında daha ayrıntılı bilgi ana sayfadan SINAVSIZ GEÇİŞ ve BÖLÜMLERİ başlığı altından ulaşabilirsiniz.

II – YGS puanı ile: ÖSYM tercih kılavuzunda yer alan tablo 3A’da sınavsız kontenjanı dolmayan bölümler ile tablo 3B’de yer alan bölümlere ilgili puan türünden an az 140 alan öğrenci tercihte bulunabilir. Tercihte bulunan adaylar arasında puan üstünlüğüne göre seçim yapılır.

Not: YGS’de her hangi bir puan türünden 140’ı geçen adaylar 2 yada 4 yıllık açık öğretim bölümlerini seçebilir.

D) ASKERİ YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI: TSK’nın subay, astsubay ihtiyacını karşılamak için yüksekokul ve harp akademisi alanlarında eğitim verir.

E) POLİSLİK YÜKSEK EĞİTİM KURUMLARI: Polis teşkilatının komiser ve polis ihtiyacını karşılamak yüksekokul ve güvenlik bilimleri fakültesi alanlarında eğitim verir.

F) YURT DIŞINDA EĞİTİM VEREN ÜNİVERSİTELER: ÖSYM tercih kılavuzunda olan yurt dışında (YÖK tarafından tanınmış denk kabul edilen üniversiteler) eğitim veren ve YGS-LYS puan (180 puan ve üstü) türleriyle öğrenci alan üniversitelerdir. Yurt dışından üniversite tercih edecek öğrencilerin, tercih edilecek üniversitenin YÖK tarafından denklik verilip verilmediğini öğrenmeleri önemle tavsiye olunur; aksi halde diplomaları Türkiye’de işe yaramayabilir.

OBP : Adayların lise ortalamaları (lisenin başarısı önemli değil artık) her lise için 100(en fazla) ile 50 arasında sıralanacak. Okul birincisinin puanı en fazla 100 olabilecek, okul sonuncusu ise 50 ( varsayalım okul birincisi 100'lük not sisteminde 96 ortalama ile mezun oldu; bu ortalama 96 olarak kalacak (okul birincisinin notu 100'e çıkartılmayacaktır), okul sonuncusu ise 47 ortalama ile mezun oldu; bu ortalama da 50 olarak kabul edilecek. Bu noktadan sonra okul başarısı devre dışı kaldığı için bu puanlar 5 ile çarpılacak. Bu şekilde belirlenen puanlar 5 ile çarpılıp 500- 250 puan aralığına çevrilir ve daha sonra 0,12 katsayısıyla çarpılarak adayın alacağı OBP bulunur. Aşağıda örnekler halinde puanların nasıl hesaplanacağı verilmiştir. Lise birincisinin ortalaması 96 olsun. 96*5=480, 480*0,12=57,6 Bu 57,6 puan adayın sınavdan aldığı ham puanlara eklenerek yerleştirme puanı ortaya çıkar.

EK PUANLI OBP : ÖSYM, OBP hesaplaması yaparken Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları, Anadolu Öğretmen Lisesi, İmam Hatip Lisesi ve Spor Lisesi mezunlarına bir çok 4 yıllık Fakülte ve Yüksekokul bölümünde Ek Puan verir. Bu ek puan hesabı yapılırken OBP 0,12 ve 0,06 ile çarpılır ve bu puanlar ham YGS-LYS puanlarının üstüne eklenir. Ek Puanlı OBP puanı sadece meslek lisesi öğrencileri için geçerlidir. Not : Üniversiteye yerleşip sonraki yıl tekrar sınava giren öğrencilerin OBP si yarıya düşer. (Sınavsız geçişle yerleşen veya açık öğretimde kontenjan sınırlaması olmayan bölüm kazananlar haricindeki)

M.T.O.K : Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumlarının kısaltılmasıdır. Üniversite kılavuzunda bir bölümün yanında eğer M.T.O.K. yazıyorsa; bu, o bölüme yalnızca ilgili mesleki ve teknik liselerden mezun olan öğrencilerin yerleşebileceği anlamına gelir.

Dikey Geçiş : 2 yıllık bölümleri bitiren öğrencilerin ilgili bölümün 4 yıllığına yerleşebilmek için girilen sınavdır.

Yatay Geçiş : Bir öğrencinin kayıtlı olduğu üniversite programından, başka bir üniversitenin benzer programına geçme işlemidir. Yatay Geçiş üniversiteler arasında yapıldığı gibi, üniversite içinde de yapılabilir. (Vakıf üniversitesinden devlet üniversitesine yatay geçiş yapmak mümkündür.)

İ.Ö (İkinci Öğretim) : Öğretim saatleri genellikle akşam 5’den sonradır. Örgün öğretimde devlet üniversitelerinde hiç ücret ödenmezken, ikinci öğretime her sene yeniden belirlenen oranda bir eğitim ücreti ödenir. 2013-2014 ikinci öğretim programları ücretleri 770 ile 4.250 TL arasında belirlenmiştir.

Çift Anadal (ÇAP) :Bir lisans öğretim programına (birinci anadal) kayıtlı olan öğrencilerin, üniversitelerindeki başka bir bölümün/programın tüm derslerini alarak, aynı zaman dilimi içinde her iki programı da başarıyla tamamlayıp, ikinci bir dalda lisans diplomasına sahip olmalarıdır.

Yandal Programı : Bir lisans öğretim progamına (birinci anadal) kayıtlı olan öğrencilerin, üniversitelerindeki başka bir bölümden/programdan bazı dersleri eş zamanlı ve başarıyla tamamlayıp, yan bir dalda sertifika almalarıdır.

Vakıf Üniversitesi : ÖSYM tercih kılavuzunda kodu 2 ile başlayan üniversitelerdir. Bu üniversitelerde öğrenim paralıdır.

Not: Buradaki bilgiler kısa ve açıklayıcı bir şekilde derlenmiştir. Bu konudaki asıl ve kapsayıcı olan ÖSYM’nin ÖSYS 2015 kılavuzudur. Nurcan ÖRDEK (nurcanordek@gmail.com)

#ygs #lys #üniversite #rehber